یکی از صنایع‌دستی استان لرستان گلیم است که در زبان لری به آن «له» نیز گفته می‌شود و در واقع گونه‌ای فرش بدون پرز و به اصطلاح تخت بافت است. گلیم‌بافی در اکثر مناطق لرستان مانند شهرستان کوهدشت، الشتر، چگنی و به‌خصوص در روستاهای اطراف شهرستان نورآباد رواج دارد. در بافت انواع طرح گلیم لری، از رنگ‌های آبی نیلی، قرمز روناسی، سفید نخودی، زرد، ارغوانی، سبز و… استفاده می‌شود که رنگ‌هایی خاص و استثنایی هستند. یکی از هنرمندان این رشته، زهرا درخشان است که با او در این مصاحبه بیشتر آشنا خواهیم شد.
لطفا خودتان را معرفی کنید و بفرمایید چه مدت است که به این حرفه مشغول هستید؟
زهرا درخشان هستم . ۲۱ سال دارم از استان لرستان، شهرستان کوهدشت و دانشجوی رشته گرافیک هستم. از دوران کودکی در کارگاه مادرم بودم و از هفت سالگی شروع به بافتن گلیم کردم.
در مورد گلیم توضیح مختصری بفرمایید.
گلیم یک نوع زیرانداز است که استفاده از آن زمان‌های قدیم مرسوم بوده اما امروزه به غیر از زیرانداز برای رومیزی، کیف، تابلو و غیره استفاده می‌شود.
چگونه این هنر را فرا گرفتید؟
چون مادرم کارگاه صنایع‌دستی داشتند من به این رشته علاقه‌مند شدم.
آموزش تا چه اندازه در فراگیری این هنر نقش دارد؟
آموزش، نقش بسزایی در همه رشته‌های صنایع‌دستی دارد.
در حال حاضر آیا کارگاهی برای آموزش دارید؟ چه تعداد هنرجو دارید؟
بله در سال ۱۳۹۹، کارگاه تاسیس کردم و امسال نیز شرکت تعاونی ثبت کردم. در حال حاضر ۱۰ نفر بافنده دارم و سه ماه یکبار ۱۵ نفر هنرجو را آموزش می‌دهم.
فروش محصولات شما چگونه است؟
بیشتر فروش محصولات ما از طریق فضای مجازی انجام می‌شود و به کمک مادرم که غرفه دارد، محصولات خود را به فروش می‌‌رسانیم.
غرفه یا بازارچه ثابتی دارید؟
بله همراه مادرم از غرفه شماره ۴ بازارچه باغ گلستان در قلعه تاریخی فلک‌الافلاک استفاده می‌کنیم.
بیشترین مشتری‌های گلیم از چه طیفی هستند؟
عمده مشتریان ما هنرمندان و کسانی هستند که به هنر علاقه دارند و براساس سلیقه مشتریان طرح‌های متنوع، ترکیب رنگ و بافت‌های باکیفیتی را ارائه می‌دهیم.
راه‌اندازی یک‌کارگاه کوچک گلیم‌بافی چه میزان هزینه نیاز دارد؟
برای راه‌اندازی یک کارگاه کوچک گلیم‌بافی حداقل ۳۰میلیون تومان هزینه نیاز است.
مواد اولیه این صنعت را از کجا تهیه می‌کنید؟
صفر تا صد تهیه و تولید این محصول را خودمان انجام می‌دهیم. به‌طور مثال پشم را از روستاهای اطراف خریداری می‌کنیم، شستشو داده و حلاجی می‌کنیم. سپس با دستگاه ریسندگی نخ را می‌رسیم و وقتی تبدیل به نخ شد، مادرم کار رنگرزی آن را انجام می‌دهد پس از اتمام رنگرزی، نخ را در اختیار بافنده قرار می‌دهیم تا کار بافت گلیم را انجام دهد.
مزیت گلیم نسبت به مصنوعات کارخانه‌ای و خارجی در چیست؟
مزیت گلیم از نظر من جنس و بافت آن است که بافنده با تمام عشق و لذتی که دارد آن را می‌بافد.
چه پیشنهادی برای بانوان دارید که میزان خرید و استفاده بیشتری از گلیم دارند؟
پیشنهاد می‌کنم که هرچند هفته یکبار گلیم را در معرض هوای آزاد قرار دهند و شستشوی آن نیز مهم است که حداقل سالی یکبار شسته شود.
آیا سایر محصولات کاربردی هم درست می‌کنید؟
بله علاوه بر گلیم، جاجیم و سیاه‌چادر نیز تولید می‌کنیم و کار طراحی گلیم را نیز انجام می‌دهم.
برای جوانان و علاقه‌مندان به این حرفه چه پیشنهادی دارید؟
به علاقه‌مندان به این هنر پیشنهاد می‌دهم که این هنر را بیاموزند و به دیگران نیز آموزش دهند تا این میراث پابرجا بماند.
چه خواسته و انتظاراتی از مسئولین و دستگاه‌های متولی خصوصا میراث فرهنگی دارید؟
از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان لرستان انتظار دارم که برای رفع مشکلات بیمه‌ای بافنده‌ها همکاری لازم را داشته باشند و در آخر از مدیرکل محترم میراث‌فرهنگی استان کمال تشکر را دارم که با بنده همکاری کردند و باعث شدن که هنر و زحماتم دیده شوند و کارم در این هنر-صنعت ساماند‌هی شود.
***گفتگو از نرگس سپهوند