گردشگری یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی جهان است و در سال ۲۰۱۹، ۷درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است. این صنعت از جمله بخش‌هایی است که بسیار تحت تأثیر بیماری همه‌گیر کووید -۱۹ قرار گرفته و اقتصاد، معیشت، خدمات عمومی و فرصت‌ها را در همه قاره‌ها تحت تأثیر قرار داده است.

از هر ۱۰ شغل، یکی تحت تاثیر این صنعت است و زندگی میلیون‌ها نفر را در کشورهای در حال توسعه یا توسعه‌یافته تأمین می‌کند. می‌توان گفت بیش از ۱۰۰ میلیون شغل گردشگری مستقیم در معرض خطر است، گونه‌های جهش‌یافته ویروس کووید ۱۹در اوایل سال ۲۰۲۱ منجر به موج جدیدی از عفونت‌ها در کشورهای مختلف شد. بنابراین کشورهای مختلف تصمیم گرفتند که اقدامات خود را شدیدتر کرده و محدودیت‌های سفر را حتی بیشتر اعمال کنند. جهان تاکنون چندین اپیدمی عمده را تجربه کرده است، اما هیچ‌کدام پیامدهای مشابه‌ی مانند همه‌گیری کووید ۱۹ برای اقتصاد جهانی نداشته است. کووید ۱۹ به اندازه سرخک مسری نیست و احتمال مرگ فرد مبتلا به ابولا را ندارد، اما متاسفانه، افراد بدون علامت، به این بیماری مبتلا و قبل از آنکه متوجه بشوند و بسیار سریع آن را منتقل می‌کنند. 

واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ همراه با سایر رفتارهای ایمنی زیستی مانند شستن دست و پوشیدن ماسک یکی از عوامل کلیدی است که می‌تواند به شروع مجدد سفر و احیای گردشگری داخلی و خارجی کمک کند. واکسن‌ها حاوی قطعات غیرفعال یا ضعیف‌شده عوامل بیماری‌زا هستند که در افراد می‌تواند ایمنی محافظتی را در برابر عامل عفونی مربوط ایجاد کند، مساله مهم در مورد واکسیناسیون اطمینان از واکسن می‌باشد که به عنوان اعتماد به ایمنی و کارایی واکسن تعریف می‌شود. اعتماد کم می‌تواند منجر به تردید در انجام واکسیناسیون شود، که به عنوان تأخیر و یا امتناع واکسن‌های موجود توسط افراد تعریف شده است، که تهدیدی برای موفقیت واکسیناسیون علیه کووید ۱۹ است. افراد و گروه‌ها می‌توانند طیف وسیعی از رفتارها را در نتیجه اطمینان از واکسن، ترویج واکسن تا امتناع نشان دهند. یعنی اینکه، افراد ممکن است از اعتماد عمومی نسبتاً بالایی به واکسن برخوردار باشند و یا اینکه واکسن خاصی مانند کووید ۱۹ را رد کنند. در دهه‌های اخیر گردشگری به طور مداوم در حال افزایش بوده است. گردشگری، مسافران را در معرض طیف وسیعی از خطرات سلامتی قرار می‌دهد. بسیاری از این خطرات را می‌توان با اقدامات احتیاطی قبل، حین و بعد از سفر به حداقل رساند.

در این مورد، واکسن‌ها باید بر اساس اپیدمیولوژی بیماری‌های مسافرتی و متناسب با نیازها و بودجه مسافران باشد. به نظر می‌رسد، کلینیک‌های پزشکی با ارائه توصیه‌های بهداشتی، واکسن و سایر اقدامات پیشگیرانه به مسافران، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های عفونی ایفا می‌کنند. افرادی که از لحاظ اقتصادی به فعالیت‌های گردشگری وابسته هستند، باید واکسیناسیون را زودتر و بیشتر از دیگر اقشار، انجام داده باشند تا بتوانند مشاغل خود و مقصدی را که در آن کار می‌کنند، ایمن و سالم نگه دارند، و این به نوعی به شروع مجدد فعالیت‌های گردشگری، مسافرتی و مهمان نوازی کمک می‌کند. در این میان گروه‌های پرخطر در سفر شامل کودکان، زنان باردار، افراد با بیماری‌های زمینه‌ای باید مورد توجه خاص قرار گیرند و باید در این گروه‌ها، در طول مشاوره‌های قبل از سفر، به ویژه در مورد انجام عمل واکسیناسیون، آگاهی‌های لازم داده شود. 

از نظر گردشگری، تمرکز بر «واکسیناسیون گردشگران»، «مقصد میزبان امن» و «واکسیناسیون افراد در تماس با گردشگران»، بسیار حیاتی است. در آینده نیز، نه تنها اطمینان به واکسن (و میزان جذب) برای گردشگران بلکه برای سایر ذینفعان درگیر در صنعت گردشگری بسیار حائزاهمیت است و از آنجا که کشورها به تدریج محدودیت‌های سفر را لغو می‌کنند و گردشگری به آرامی در بسیاری از نقاط جهان از سر گرفته می‌شود، بهداشت باید در اولویت قرار گیرد و پروتکل‌های بهداشتی هماهنگ که از کارگران، جوامع و مسافران محافظت می‌کند، باید به طور محکم برقرار باشد.

یادداشت 

بامداد رجبی

کارشناس ارشد برنامه ریزی گردشگری