صنایع‌دستی به عنوان نماد فرهنگ و اصالت هر منطقه، به دلیل ویژگی‌های بارزی مانند عدم نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان اولیه برای تولید و همچنین، استفاده از منابع داخلی، نقش به سزایی در ایجاد اشتغال و درآمدزایی دارند. معرفی و نمایش صنایع‌دستی می‌تواند چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای را در رشد اجتماعی و رونق اقتصادی بگشاید. به همین دلیل شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی صنایع‌دستی می‌تواند، روشی سریع و مقرون به صرفه برای رشد صادرات و دستیابی به یک دیدگاه جهانی باشد.
صنایع‌دستی به عنوان محصول منعکس‌کننده سنت، هنر و فرهنگ یک کشور تعریف شده است. آنچه این اصطلاح را متمایز می‌کند، استفاده از مواد اولیه در دسترس محلی است. این صنایع جایگاه قابل توجهی در اقتصاد جهان دارند، با این حال در زمینه بازاریابی و صادرات با مشکلات زیادی روبرو هستند، اولاً، صنایع‌دستی به وسیله صنعتگران محلی و بر پایه دانش و مهارت‌های سنتی ساخته می‌شوند، و هنرمندان و صنعتگران در این حوزه، فاقد آموزش و دانش کافی در مورد نیاز مشتریان در بازارهای صادرات هستند. دوم اینکه، به دلیل کمبود نیروی انسانی ماهر، حفظ کیفیت محصولات صادراتی دشوار شده است.
نمایشگاه‌های صنایع‌دستی فرصتی است تا عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات، در رقابت با یکدیگر به ارائه محصولات و خدمات خود بپردازند. در این میان نمایشگاه‌های بین‌المللی با هدف خاص برای تأمین و برآوردن نیازهای چند جانبه جهان طراحی شده‌اند و پایه‌های اساسی تجارت در بنگاه‌های اقتصادی به شمار می‌روند. این نمایشگاهها، به عنوان موثرترین ابزار برای آگاهی از سلیقه مصرف‌کننده، علاقه خریدار و وضعیت رقابت کاربرد دارند.
برگزاری سالانه بیش از ۲۰۰۰ نمایشگاه بین‌المللی در سراسر جهان اهمیت و محبوبیت این ابزار تبلیغاتی را نشان می‌دهد. در این نمایشگاهها، به عنوان یک رسانه مهم، غرفه‌داران و خریداران از نقاط مختلف جهان دور هم جمع می‌شوند تا محصولات، ایده‌ها، و دیدگاه‌های خود را تبادل کنند. بنابراین می‌توان گفت، نمایشگاه‌های بین‌المللی صنایع‌دستی، یکی از دروازه‌های ورود به تجارت بین‌المللی هستند.
از آنجا که نمایشگاه‌های بین‌المللی عامل مناسبی برای ارتباط مستقیم با خریداران بین‌المللی و قراردادهای شخصی با مشتریان در مدت زمان کوتاه است، این مساله حسن نیت دوطرفه را حفظ می‌کند و همچنین رابطه تجاری موجود را تقویت می‌کند.
در نمایشگاه‌های بین‌المللی در ارتقا صادرات دو دیدگاه وجود دارد، یکی، رونق صادرات در سطح کلان (چشم انداز سطح صنعت) و دیدگاه دیگر، در سطح خُرد است. به این معنی که، مزایا و معضلات یک شرکت خاص را نشان می‌دهد.
نمایشگاه‌های بین‌المللی صنایع‌دستی را می‌توان به طور کلی به دو نوع تقسیم کرد، نمایشگاه عمومی که در آن هیچ محدودیتی برای فروشندگان و خریداران وجود ندارد، و نمایشگاه تخصصی یا نمایشگاه‌هایی که فقط یک نوع محصول یا یک شرکت محصولات خود را به نمایش می‌گذارد.
حضور در نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی دارای مزیت‌های بسیاری است که به شرکت‌های جدید کمک می‌کند تا خود را در سطح بین‌المللی معرفی کنند و این شرکت‌های نوپا، می‌توانند سهم فروش خود را در بازارهایی بین‌المللی افزایش دهند و یا محصولات جدید خود را معرفی کنند.
از دیگر مزایا می‌توان به ارتباط مستقیم با مشتریان و یا خریداران خارجی در زمینه مبادله ایده‌ها، دیدگاه‌ها و نظرات، نمایش محصولات قبل از ورود به بازار، افزایش مواجه با تصویر شرکت‌ها (تصویر شرکت به عنوان حسن نیت شرکت در نظر گرفته می‌شود) و رشد و رونق صادرات اشاره کرد.
ویژگی‌ها و شرایط خاصی که یک نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی باید داشته باشد، شامل مواردی است که به آنها اشاره می‌شود.
کشوری که در آن نمایشگاه برگزار می‌شود باید شکوفایی اقتصاد داخلی، افزایش ظرفیت خرید، و تقاضای احتمالی برای محصول، را دارا باشد.
در زمینه فضای برگزاری نمایشگاهی باید برگزارکننـدگان به رعایت اصول و قوانین توجه خاصی داشته و از علوم طراحـی و معماری نمایشگاهی بهره کافی را ببرند.
برگزارکنندگان نمایشگاه باید نیازهای کاربران خود را از قبیل امکانات زیرساختی همچون پارکینگ، دسترسی آسان از طریق جاده و راه‌های هوایی و همچنین امکانات رفاهی، مراکـز تفریحی، مراکز بهداشتی و ایمنی و غیره مورد توجه قـرار دهند.
برگزاری نمایشگاه همچنین نیازمند یک مدیریت کارآمد است، تا بازدیدکنندگان تجاری واجد شرایط را، با تبلیغ در سراسر جهان از طریق جلسات و کنفرانس‌های مطبوعاتی جذب کند.
غرفه‌های نمایشگاه صنایع‌دستی باید در یک نگاه، تأثیر بصری شدیدی بر بازدیدکنندگان بگذارند. در واقع غرفه‌ها باید نقش دوگانه‌ای داشته باشند، اول اینکه، ویترین موثری برای محصولات و خدمات شرکت باشد و در عین حال بستری کارآمد برای نمایش‌ها، بحث‌ها و فروش باشد.
برای دوام در نمایشگاه‌های بین‌المللی صنایع‌دستی ، محصولات باید از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده و با توجه به نیازها و خواسته‌های خریداران تغییر کند. بنابراین، باید استانداردهایی، از سوی دستگاه‌های متولی برای محصولات به نمایش درآمده، در نظر گرفته شود.
نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی به غرفه‌داران کمک می‌کند تا تجارت خود را در سراسر جهان گسترش دهند. در بازار رقابتی امروز، شرکت‌های صنایع‌دستی باید آنقدر قوی باشند که بتوانند با دیگر شرکت‌ها رقابت کنند. برای این منظور، حمایت دولت و سایر انجمن ها نیز مورد نیاز است، اما بیش از هر چیز کالای نمایش داده شده در نمایشگاه باید به اندازه کافی رقابتی بوده، از کیفیت مطلوبی برخوردار و پاسخگوی نیازهای مشتریان باشد.
یادداشت
بامداد رجبی
کارشناس امور فرهنگی