این تنگه شگفت‌انگیز در ۵۰ کیلومتری شهر کوهدشت و در محل تلاقی سه استان لرستان، کرمانشاه و ایلام قرار دارد. دره زیبای شیرز به عنوان یکی از مناطق طبیعی بکر و زیبا هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از مناطق مختلف ایران است. این تنگه ۵ کیلومتر طول دارد و در میان آن رودخانه‌ای در جریان است که در دهانه ورودی شیرز به رودخانه سیمره می‌پیوندد. 

تنگه شیرز با وجود پدیده بارز زمین‌شناسی و نیز به‌خاطر پوشش خاص گیاهی و جنگلی و طبیعت زیبا در پیرامونش، ژئوپارکی چندمیلیون‌ساله در رشته کوه‌های زاگرس محسوب می‌شود. این اثر زیبای طبیعی ۲۶ آذرماه ۱۳۹۳ در فهرست آثار طبیعی ملی کشور به ثبت رسید. 

شیرز قطب گردشگری

دره‌شیرز به عنوان یکی از جاذبه‌های کم نظیر کشوری شناخته شده است و به طور مستمر شاهد بازدید گردشگران زیادی از این جاذبه هستیم. این پدیده زیبا در صورت توسعه زیرساختهای گردشگری و برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند به یک قطب گردشگری تبدیل شود که قطعا تاثیر بسزایی در رونق اقتصاد اهالی محلی نیز خواهد داشت. انتظار می‌رود زیرساخت‌های لازم در این منطقه بکر و زیبا فراهم شود چرا که ورود بی‌ضابطه وعدم نظارت و کنترل گردشگران در منطقه و نبود زیرساخت‌ها منجر به آسیب دیدن این منطقه زیبا خواهد شد. 

شیرز ژئوپارکی در دل زاگرس

از آنجایی آثار پدیده‌های بارز زمین‌شناسی در محدوده دره شیرز قرار دارد، ژئوپارکی چندمیلیون‌ساله در رشته کوه‌های زاگرس محسوب می‌شود. تنگه شیرز دره‌ای زیبا و کوهستانی است که به عنوان یادگاری چندمیلیون‌ساله در رشته کوه‌های زاگرس در استان لرستان قرار دارد. این تنگه از روستای گُدارگَه شهرستان کوهدشت تا کنار رودخانه سیمره ادامه دارد. 

پل‌خدا سرچشمه شیرز 

سرچشمه نهر آبی که در قعر تنگه شیرز جریان دارد، از درون غاری طبیعی می‌جوشد که به پل خدا معروف است. پل خدا، گذرگاهی طبیعی بوده و در اثر ریزش کوه در انتهای تنگه، تشکیل شده است. ویژگی‌های طبیعی، پوشش خاص گیاهی و جنگلی و طبیعت زیبا، تنگه شیزر را به یک محیط خاص گردشگری طبیعت تبدیل کرده است که دیدن آن برای گردشگران خالی از لطف نخواهد بود و به دلیل همین جذابیت‌های طبیعی و وجود غارهای تاریخی، دره شیرز به عنوان ژئوپارک در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. 

پل‌خدا، پدیده زمین‌شناسی در شیرز

به گفته زمین‌شناسان سنگ‌های رسوبی دره شیرز در دوران سوم زمین‌شناسی یا مزوزوئیک در یک محیط دریایی، انباشته شده و به سازندهای آسماری که از آهک‌های ماسه‌ایِ ضخیم‌لایه و فسیلِ نرم‌تنان به‌وجود آمده، شهرت دارند. این سازندها در نزولات جوی مقاومت ندارند و با ضربه‌های باران شکل‌های گوناگونی را خلق می‌کنند. همچنین در تنگه شیرز غارها، آبشارها و ستیغ صخره‌ها به تماشای پلی می‌رسد که در میان غاری به طول ۱۵۰ متر است و برای عبور از آن باید آب سردی را سهل بر جسم کرد تا استالاگتیت‌های پل، پرده از خلقت و رمزوراز آفرینش بردارد و آن‌جاست که بومی‌های منطقه بر این پل، بهترین نام را پل خدا دانسته‌اند تا شگفتی طبیعت و قدرت خالق این اثر را زمزمه کنند. 

سایت گردشگری شیرز

سایت گردشگری تنگه شیرز، جاذبه گردشگری منحصر به فرد، مجموعه‌ای از ظرفیت‌های طبیعی، تاریخی، ژئوتوریسمی، اکو توریسمی در استان لرستان است؛ لرستان با ظرفیت‌های قابل توجه گردشگری تنوع بی‌نظیری از سایت‌های گردشگری در بردارد. 

تنگه شیرز یکی از عجایب طبیعت در استان لرستان است و تنها ۵۰ کیلومتر با شهر کوهدشت فاصله دارد و ترکیبی زیبا از صخره‌های سنگی، آب روان و دشت‌های سرسبز است که پس از عبور از دالان‌های پر پیچ و خم تنگه، آبشاری خروشان مشاهده می‌شود. قرار گرفتن در میان شیارهای این تنگه شگفت‌انگیز جلوه‌ای دیدنی از آسمان آبی رودخانه پرآب را در مقابل چشمان هر گردشگری به نمایش می‌گذارد. 

همسایگی رودخانه سیمره با شیرز

عبور رودخانه سیمره از کنار این دره زیبایی این منطقه را مضاعف کرده است، سیمره یکی از شاخه‌های اصلی رودخانه کرخه است و یکی از رودخانه‌های مهم و دائمی غرب کشور محسوب می‌شود که خط مرزی استان لرستان و ایلام را شکل داده است. 

با سپری شدن میلیون‌ها سال و شرایط جوی مختلف مانند وزش باد و باران و همچنین وقوع زلزله شدید در منطقه یک ستون در میان تنگه شیرز شکل گرفته است که دیدنش هر فردی را شگفت زده می‌کند، ارتفاع مناره سنگی از کف صخره تا بالای آن ۸۰ متر است و قطری بیش از ۱۰ متر دارد. 

شیرز به چه معناست؟ 

شیرز واژه‌ای ترکیبی از «شی» و «رِز» است که معنای دقیقی از آن در دسترس نیست و جز چند معنی بر پایه حدس و گمان مثلا در باور عامیانه شیرز به جایی که شیر در آن زادوولد می‌کند، گفته می‌شود. یا گفته شده است، شیرزاد که نام پادشاهی است که شیرز برگرفته از آن است. در میان این دره مناره‌ای سنگی به قطر ۱۰ متراست که در طی قرون و اعصار به‌دست باد و زلزله خلق شده و راه عبور صخره‌نوردان را به خاطر موقعیت آن دشوار ساخته و آن‌ها که مشتاق به فتح هستند با صخره‌های شیرز در نبردی مانند شیر بین سنگ و ستیغ قرار می‌گیرند. 

قدمت ژئوپارک شیرز

عمر این محوطه به سده‌های پنج تا هفت پیش از میلاد مسیح می‌رسد، خاک این محوطه باستانی قرمز است و اشیای تاریخی زیادی مثل مفرغ در اینجا کشف شده که به موزه منتقل‌شان کرده‌اند. کارشناسان، باقیمانده معبدی را در این سایت باستانی پیدا کرده‌اند که سبک معماری آشوری دارد سی پله یا سیاه پل در دوره ساسانی روی رودخانه سیمره ساخته شده و هنوز هم وجود دارد. 

شیرز پاتوق مسافران نوروزی

هرساله دره باستانی شیرز با جاذبه‌های گردشگری شگفت‌انگیز در شهرستان کوهدشت یکی از مقصدهای رؤیایی گردشگران در سفرهای نوروزی است. 

تنگه شیرز در موقعیت جغرافیایی N۳۳۴۹۲۸ و E۴۷۲۹۵۰ در استان لرستان و در نقطه تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان واقع است. وجود سایت‌های غنی دوره‌های سنگ و دوره برتر در این دره سبب شده که سازمان میراث فرهنگی در طرح جامع گردشگری استان لرستان توجه ویژه‌ای به این منطقه منحصربه‌فرد در شهرستان کوهدشت داشته باشد. 

شیرز در انتظار ثبت جهانی

تنگه شیرز در مجاورت رودخانه سیمره و در منطقه‌ای به نام اولادقباد واقع است. این تنگه در امتداد روستای گدارگه ضرون تا اطراف جنوب شرقی، شمال غربی سیمره کشیده شده و یکی از کم‌نظیرترین جاذبه‌های ژئوتوریستی را در چین‌خوردگی زاگرس پدید آورده‌است. در کنار جاذبه‌های ژئوتوریستی ویژگی‌هایی چون وسعت، زیست گیاهی و جانوری و چشم‌اندازهای طبیعی دره شیرز را در ردیف ژئوپارک‌های جهانی قرار داده و کارشناسان میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و فعالان حفاظت محیط‌زیست استان لرستان برای ثبت آن به‌عنوان پدیده‌ای جهانی در تلاش هستند. به امید آن روز. 

* گزارش: نرگس سپه‌وند